Białka w żywieniu zwierząt futerkowych
Podstawowymi składnikami żywieniowymi w diecie zwierząt są białka, tłuszcze, węglowodany, witaminy oraz związki mineralne. Ich odpowiednia ilość oraz wzajemny stosunek są niezbędne do prawidłowej budowy i funkcjonowania organizmu. Także zwierzęta futerkowe potrzebują tych składników do prawidłowego funkcjonowania.
Białka – czym są?
Są to związki organiczne składające się z węgla, wodoru, tlenu i azotu, w niektórych dodatkowo występuje siarka i fosfor. Jednostką budulcową są aminokwasy (jest ich około 22). Skład aminokwasowy poszczególnych białek jest inny, występują także różnice w rodzajach i zawartości aminokwasów tych samych białek u różnych gatunków zwierząt. Aminokwasy można podzielić na endogenne (takie, które organizm sam może syntetyzować) oraz egzogenne (takie, których nie jest w stanie sam wyprodukować i muszą być dostarczane z pożywieniem). Do aminokwasów egzogennych należą: lizyna, metionina, treonina, tryptofan, tyrozyna, histydyna, walina, leucyna, izoleucyna, fenyloalanina, arginina oraz cystyna. Niedobór lub nadmiar któregokolwiek z tych aminokwasów ogranicza wykorzystanie białka podawanego z karmą, dlatego ważne jest odpowiednie ich zbilansowanie. Podczas wystąpienia niedoboru lub nadmiaru w dawce część aminokwasów ulega rozkładowi w wątrobie i odłączone zostają grupy aminowe (następuje dezaminacja).
Po odłączeniu grupy te zostają związane przez inne enzymy z dwutlenkiem węgla przez co tworzy się mocznik (produkt odpadowy wydalany z moczem). Pozostała część drobiny aminokwasu może stopniowo przekształcić się w glukozę (a następnie w glikogen). Brak chociażby jednego aminokwasu uniemożliwia syntezę konkretnego białka. Istotny jest czas w którym podaje się aminokwasy syntetyczne jako suplement, najlepiej robić to od razu z karmą lub maksymalnie do 15 godzin później (po tym czasie nie ma on już dodatniego wpływu na proces syntezy białka).
Białka w żywieniu zwierząt futerkowych
Białko jest podstawowym składnikiem wszystkich komórek zwierzęcych. Ciało dorosłej norki składa się z białek w 16-19%.Dzięki zawartości azotu białka biorą udział w wytwarzaniu enzymów, odgrywają ogromną rolę w przebiegu przemiany materii oraz biorą udział we wszystkich przemianach energetycznych i reakcjach biochemicznych zachodzących w organizmie. Do białek należą niektóre hormony oraz składniki płynów ustrojowych. W skład ważnej dla przemysłu futrzarskiego okrywy włosowej wchodzi keratyna (składająca się z aminokwasów siarkowych: metioniny i cystyny).
Do prawidłowego rozwoju i rozrodu lisów i norek niezbędne są również lizyna i tryptofan. Lizyna odpowiada za syntezę insuliny oraz spermatogenezę, jej niedobór ujemnie wpływa na laktację. Niedobór tryptofanu powoduje obrzęk nasieniowodów oraz zanik jąder. Brak metioniny powoduje natomiast otłuszczenie wątroby, zwyrodnienie nerek, zanik mięśni oraz niedokrwistość organizmu połączoną z zaburzeniami ciśnienia krwi. Metionina, cystyna i tryptofan dodawane do karmy w postaci syntetycznej poprawiają jakość futer (powodują zwiększenie liczby włosów puchowych oraz długości włosów ościstych), natomiast ich niedobór powoduje małą sprężystość, dużą łamliwość, znaczne różnice w wysokości oraz słaby połysk włosów ościstych. Białko zawarte w karmie ulega rozkładowi w przewodzie pokarmowym na prostsze związki (w żołądku na peptydy, w jelicie cienkim na aminokwasy, które są tam następnie wchłaniane). Po wchłonięciu transportowane są przez krew do wątroby, a później do poszczególnych narządów.
Tekst ukazał się pierwotnie w kwartalniku „Zwierzęta Futerkowe” wydawanym przez Polski Związek Hodowców Zwierząt Futerkowych
Napisz do nas
Fachowo udzielimy odpowiedzi na każde pytanie dotyczące hodowli zwierząt futerkowych w Polsce i na świecie